انواع پیچ و مهره و واشر و کاربردهای آن

در صنایع مختلف برای اتصال غیردائمی قطعات با جنس‌های گوناگون به یکدیگر، از پیچ و مهره و واشرها استفاده می‌کنند. پیچ و مهره از پرکاربردترین ابزارها در صنعت اتصال هستند که در عین محکم نگه داشتن قطعات در کنار یکدیگر، در مواقع نیاز با استفاده از ابزارهای مخصوص به‌راحتی باز می‌شوند. این ابزارها انواع مختلفی دارند که برای اهداف گوناگون مورد استفاده قرار می‌گیرند. تا انتهای مقاله با ما همراه باشید تا بیشتر با انواع پیچ و مهره و واشر و کاربردهای آن‌ها آشنا شوید.

پیچ چیست؟

پیچ‌ها، استوانه‌هایی با ابعاد مختلف هستند که اطراف آن‌ها، شیارهای مارپیچ ایجاد شده است. بسته به نوع ماده به‌کاررفته در ساختار پیچ، طراحی شیار آن‌ها متفاوت است و برای باز و بسته کردن آن‌ها از آچار و پیچ‌گوشتی استفاده می‌شود. انتهای اکثر پیچ‌ها را به‌صورت نوک‌تیز می‌سازند تا به‌راحتی وارد قطعه شود.

مهره چیست؟

مهره یک جسم حلقه‌ای است که ساختار گرد یا چند‌ضلعی دارد و سوراخ آن، رزوه شده است. درواقع مهره‌ها ابزاری هستند که برای محکم نگه‌داشتن پیچ‌ها در جای خود به‌کار برده می‌شوند. برای اینکه مهره و پیچ، درون یکدیگر بچرخند، لازم است که رزوه و شیار آن‌ها با یکدیگر تناسب داشته باشند.

واشر چیست؟

واشر، قطعه‌ای به شکل حلقه است که بین مهره و بدنه قطعه قرار می‌گیرد. ازجمله مهم‌ترین دلایل استفاده از واشر می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• در هنگام لرزش و تکان‌های شدید، مانع از باز شدن پیچ و مهره می‌شود.
• به انتقال بهتر فشار، هنگام بستن مهره به قطعه کار کمک می‌کند.
• هنگام چرخش مهره، از رسیدن آسیب به قطعه کار جلوگیری می‌کند.

برای ساخت انواع پیچ و مهره و واشر از چه موادی استفاده می‌شود؟

پیچ و مهره‌ها بسته به کاربردی که دارند از مواد مختلف ساخته می‌شوند که عبارتند از:

• فولاد
• استیل
• تیتانیوم
• پلاستیک
• برنج
• آلومینیوم
• آلیاژ مس
• فولاد ضدزنگ

انواع پیچ‌ها و کاربرد آن‌ها

• پیچ فلز

برای اتصال ورق‌های فلزی و فلز به چوب، پیچ فلز به کار می‌رود. همچنین گاهی اوقات، در اتصالات فایبرگلاس و پلاستیک نیز از این محصول استفاده می‌کنند. این پیچ در مدل‌های واشر دار، دو سو و چهارسو وجود دارد.

• پیچ ماشین

ساقه این پیچ دارای رزوه کامل است و از روکش زینک و پروسس زرد برای پوشش دهی آن استفاده کرده‌اند. پیچ ماشین، بیشتر در صنایع الکترونیک به کار می‌رود.

• پیچ چوب

برای اتصال قطعات چوبی به یکدیگر، از پیچ چوب استفاده می‌کنند که جزء پیچ‌های نیمه رزوه است. استیل استنلس یا زینک در پوشش دهی این نوع پیچ به‌کار می‌رود.

• پیچ شش گوش

یکی از پرکاربردترین انواع پیچ‌ها، پیچ شش گوش است. باز و بسته کردن این پیچ، با استفاده از آچار و آچارفرانسه صورت می‌گیرد. پیچ شش‌گوش، هم به‌صورت تمام رزوه و هم به‌صورت نیمه رزوه کاربرد دارد.

• پیچ نوک بر

در مواردی که گشتاور بالا وجود دارد از پیچ نوک بر استفاده می‌کنند. در سر این پیچ، یک بریدگی است و به پیچ ماشین شباهت دارد.

• پیچ نوک مته‌ای

زمانی که نیاز به سوراخ‌کاری باشد، پیچ نوک مته‌ای به‌کار می‌آید. جنس این پیچ از استیل است و در برخی مواقع با زینک پوشش دهی می‌شود.

• پیچ مغزی

پیچ‌های مغزی در مدل‌های نوک تیز، پیچ‌گوشتی ‌خور و آلنی ساخته می‌شوند و زمانی که به محکم کردن سطوح نیاز باشد، مورد استفاده قرار می‌گیرند.

• پیچ دیواری

این پیچ، سر مخروطی دارد و کاربرد آن در اتصال قطعات به دیوار است.

• پیچ لنگر

پیچ لنگر، معروف به انکربولت است که ساقه غیر مخروطی دارد.

• پیچ بتن

پیچ بتن، مخروطی شکل است و برای اتصال قطعات مختلف به بتن استفاده می‌شود. جنس این پیچ از فولاد ضدزنگ است و رنگ آبی دارد.

• پیچ اجاقی

پیچ اجاقی، یک پیچ تمام رزوه شده با سر تخت یا گرد است که در هنگام اتصال قطعات فلزی، همراه با مهره شش‌ضلعی یا مربعی به ‌کار می‌رود.

• پیچ چشمی

به دلیل حلقه‌ای که در انتهای این پیچ وجود دارد، می‌توان یک طناب یا زنجیر را به آن متصل کرد.

• پیچ یو بولت

این پیچ به شکل U است و برای اتصال سطوح گرد به یکدیگر استفاده می‌شود.

• پیچ آسانسوری

پیچ آسانسوری در هنگام اتصال سطوح پلاستیکی و نرم به کار می‌آید. این پیچ سر تخت و گردن باریک دارد.

انواع مهره‌ها

مهره‌ها با توجه به کاربردی که دارند، در مدل‌های مختلفی ساخته می‌شوند که آن‌ها را در زیر معرفی می‌کنیم:

• مهره ماشین
• مهره چهارگوش
• مهره شش‌گوش
• مهره کوپلینگ
• مهره سربسته
• مهره بالدار
• مهره قفل شونده با حلقه نایلونی
• مهره شیاردار
• مهره با رزوه‌های قفل کننده
• مهره قفل شونده با اجزای نایلونی
• مهره چشمی
• مهره کی
• مهره شیار تی
• مهره تی

انواع واشر

واشرها با استفاده از مواد مختلفی ساخته می‌شوند و قطر داخلی و خارجی آن‌ها، با هم متفاوت است. پرکاربردترین انواع واشر در صنعت عبارتند از:

• واشر ساده

واشرهای ساده برای ایجاد فاصله یا محکم کردن یک اتصال استفاده می‌شوند و به نام واشر تخت هم شناخته شده هستند.

• واشر ضربه گیر

واشر ضربه گیر نوعی واشر ساده است که مساحت بیشتری دارد و علاوه بر کاربردهای واشر ساده، برای کاهش اثر ضربه‌ها هم به کار می‌رود. این محصول معمولا بر روی آلومینیوم یا ورق‌های نازک چوب نصب می‌شود.

• واشر فنری

واشر فنری برای از بین بردن اثر ارتعاشات استفاده می‌شود و یک شیار تقسیم‌کننده در میانه خود دارد. به این ترتیب، واشر دارای دو قسمت است که یکی بر روی دیگری قرار می‌گیرد.

• واشر منحنی

واشرهای منحنی در دو سمت خود، دارای چرخش هستند و یک شکل موجی را ایجاد می‌کنند. این محصولات قادر به تحمل بارهای زیاد هستند و مانع از ایجاد انحراف می‌شوند.

• واشر مخروطی

برای تحمل بارهای فوق سنگین، از واشر مخروطی استفاده می‌شود که در دسته واشرهای فنری قرار می‌گیرد.

• واشر قفلی

واشرهای قفلی دارای دندانه‌هایی هستند که بر اساس محل قرارگیری آن‌ها، به سه دسته دندانه داخلی، دندانه خارجی و گوه‌ای تقسیم می‌شوند. این نوع از واشرها، به ترتیب برای خنثی کردن بارهای کم، سطح مقطع زیاد و بالا بودن شدت ارتعاش کاربرد دارند.

• واشر برجسته

واشر برجسته دارای یک سمت برآمده و یک سطح فرورفته است که به طور کامل، پیچ را در بر می‌گیرد و بیشتر در مواردی کاربرد دارد که زیبایی کار در اولویت است.

سخن آخر

پیچ‌ و مهره‌ها به دلیل مزایایی که نسبت به دیگر روش‌های اتصال دارند، در صنایع مختلف بسیار مورد استفاده قرار می‌گیرند. هزینه کم و مقاومت بالای آن‌ها، از جمله این مزایا است که باعث شده در صنایع مهمی مانند پتروشیمی، ماشین‌سازی، چوب، آب و فاضلاب و بسیاری از صنایع دیگر به کار برده شود. کاربردهای گوناگون این ابزار اتصالاتی سبب شده است که تنوع زیادی داشته باشند. ما در این مقاله سعی کردیم که شما را با انواع مختلف آن‌ها آشنا کنیم.