بلبرینگ چیست و چه کاربردی دارد؟

بلبرینگ یکی از بهترین و الزامی‌ترین اختراعات بشر است که در سال 1740 میلادی برای اولین بار ساخته شد و در یک ساعت دریایی به کار رفت. این قطعه، عملکرد دستگاه و عمر مفید سایر قطعات آن را به‌طور قابل‌توجهی بهبود بخشید. بنابراین، به‌سرعت توانست توجه‌ها را به خود جلب کند و در سراسر دنیا تولید و عرضه شود. با وجود اینکه نام بلبرینگ، اغلب به ‌عنوان یکی از قطعات خودرو شنیده می‌شود، اما وسایل زیادی در اطراف ما وجود دارند که در ساختار آن‌ها از این نوع یاتاقان استفاده شده است. از ماشین‌آلات صنعتی و توربین‌ها گرفته تا ابزارها و وسایلی که روزانه با آن‌ها سروکار داریم، همگی ازجمله کاربردهای این قطعه هستند. در ادامه اجزاء، بخوانید بلبرینگ چیست و انواع ویژگی‌های آن کدام است.

بلبرینگ چیست؟

بلبرینگ نوعی یاتاق یا چرخ‌دنده توپی است که نام آن را از عبارت انگلیسی Ball Bearing گرفته‌اند. این عبارت از دو بخش Ball به معنای گوی و Bearing به معنای تحمل فشار و نیرو در حین حمل بار تشکیل شده است. همان‌طور که می‌بینید، نام بلبرینگ به‌خوبی ساختار، وظایف و عملکرد آن را بیان می‌کند. این یاتاق با برخورداری از چندین ساچمه در ساختار خود، مانع از ایجاد اصطکاک، سایش و خوردگی میان سطوح در هنگام چرخش روی‌هم می‌شود.

مهم‌ترین و اصلی‌ترین کاربردهای این نوع یاتاقان، حداقل‌سازی میزان اصطکاک و تنظیم و کنترل حرکت در بخش‌های متحرک دستگاه است. با استفاده از بلبرینگ، بخش‌های متحرک به‌گونه‌ای به یکدیگر متصل می‌شوند که کمترین اصطکاک و مقاومت را ایجاد کنند. به‌این‌ترتیب، سرعت حرکت چندین برابر شده و از اتلاف انرژی و آسیب دیدن قطعات دستگاه جلوگیری می‌شود.

بلبرینگ‌ها شامل انواع ساده، ساچمه‌ای، غلتکی، مغناطیسی و سیال هستند. در کنار این دسته‌بندی اصلی، می‌توان زیرشاخه‌هایی را نیز برای آن‌ها در نظر گرفت که طیف گسترده‌ای از انواع یاتاقان مانند شیار عمیق، ترمو مکانیکی (TMB)، خودتنظیم و… را در برمی‌گیرند. خودرو، بالابر، آسانسور، سیستم‌های حمل‌ونقل هوایی و دریایی، دستگاه خودپرداز، پله‌برقی‌ها، تجهیزات پزشکی و تصویربرداری، ریل کمدها، کامپیوتر و… ازجمله وسایل و دستگاه‌هایی هستند که در ساختار آن‌ها از بلبرینگ استفاده می‌شود.

اجزای تشکیل‌دهنده بلبرینگ را بشناسید

بلبرینگ چیست؟ بلبرینگ ها انواع متعددی را شامل می‌شوند که هر یک از آن‌ها با توجه به ویژگی‌های ساختاری، سایز و جنس اجزای مختلف، کاربرد متفاوتی نسبت به انواع دیگر دارند. با این ‌حال، 4 بخش اصلی در میان تمام انواع Ball Bearing مشترک هستند. این اجزاء عبارتند از:

رینگ (Ring)

در ساختار هر بلبرینگ می‌توان دو رینگ یا حلقه خارجی و داخلی را مشاهده کرد که سایر اجزا را احاطه کرده‌اند و درون خود نگه می‌دارند. رینگ‌ها معمولاً از جنس آلیاژ فولاد هستند و مقاومت بالایی در برابر رطوبت، سایش و خوردگی دارند.

ساچمه یا رول (Rolling Elements)

ساچمه به گوی‌هایی اطلاق می‌شود که در کنار یکدیگر قرار می‌گیرند و با چرخش خود، موجب حرکت بلبرینگ و چرخش محور می‌شوند. این قطعات نیز به دلیل تحرک بالایی که دارند، عمدتاً از جنس آلیاژهای فولاد هستند.

قفسه (Cage)

قفسه بخشی از بلبرینگ است که ساچمه‌ها را احاطه می‌کند و مانع از تماس آن‌ها با یکدیگر می‌شود. به‌ این ‌ترتیب، ساچمه‌ها در یک‌جهت حرکت می‌کنند و عملکرد بهینه‌ای به وجود می‌آورند. جنس کیج عمدتاً برنج، فولاد یا فیبر است.

کاسه‌نمد

درون قفسه، روغن هیدرولیکی است که حرکت رول‌ها را بهبود می‌بخشد و اصطکاک را به حداقل می‌رساند. کاسه‌نمد با ایفای نقش به ‌عنوان یک عایق، از خروج روغن و نفوذ آب به بلبرینگ جلوگیری می‌کند. به ‌این ‌ترتیب، عمر یاتاقان و عملکرد دستگاه در حالت بهینه حفظ می‌شود.

چرا باید از بلبرینگ استفاده کنیم؟

تا پیش از سال 1740، صرف انرژی بالا و بازدهی پایین از مسائل اصلی دستگاه‌ها و ماشین‌آلات صنعتی به شمار می‌آمد. با اختراع انواع Ball Bearing صنعتگران و مصرف‌کنندگان فهمیدند که غلتاندن اجزا بر روی یکدیگر به‌جای کشیدن یا سایش سطوح بر روی‌هم، می‌تواند سرعت بالاتری به حرکت ببخشد و مانع از صدمات متعدد قطعات شود. به ‌این‌ ترتیب، بلبرینگ‌ها توانستند مزایای زیر را به ارمغان بیاورند:

انتقال قدرت میان قطعات و جلوگیری اتلاف انرژی

نیرویی که برای به حرکت درآوردن قطعات به کار می‌رود، از ساچمه‌ای به ساچمه دیگر انتقال می‌یابد و درنهایت، موجب چرخش بلبرینگ و حرکت بخش‌های مورد نظر می‌شود. در این میان، اصطکاک به کمترین حد ممکن می‌رسد و از مقاومت سطوح و اتلاف انرژی به‌صورت گرما جلوگیری می‌شود.

جلوگیری از ایجاد اصطکاک

با استفاده از بلبرینگ، سطوح بر روی یکدیگر کشیده نمی‌شوند؛ بلکه روی یکدیگر می‌غلتند. به ‌این ‌ترتیب، اصطکاک میان آن‌ها به حداقل می‌رسد. کاهش اصطکاک به معنای بهینه شدن بازدهی دستگاه است. به ‌عبارت ‌دیگر، برای ایجاد و تداوم حرکت، به ‌صرف انرژی کمتری نیاز است و سرعت چرخش محور و حرکت قطعات بیشتر می‌شود.

جلوگیری از بروز سایش و خوردگی در قطعات

نوع تماس سطح قطعات متصل‌به‌هم، به‌گونه‌ای است که از بروز سایش و خوردگی در آن‌ها جلوگیری می‌شود. به ‌این ‌ترتیب، فعالیت مداوم دستگاه موجب فرسودگی تدریجی قطعات و خرابی آن‌ها نمی‌شود و عمر مفید قطعات و دستگاه افزایش می‌یابد.

قیمت بلبرینگ

فاکتورهای مختلفی وجود دارند که می‌توانند قیمت این نوع یاتاق را تحت تأثیر خود قرار دهند. در وهله اول، نوع و سایز محصول است که در قیمت تأثیر می‌گذارد. نوع یاتاق هرچه ساده‌تر باشد، قیمت آن نیز ارزان‌تر خواهد بود. برای مثال، هرگز نمی‌توان بلبرینگ‌های کاربردی در ماشین‌آلات صنعتی و کشوی کمد را با قیمت یکسان خریداری کرد. سایز قطعه هرچه بزرگ‌تر باشد، مواد اولیه بیشتری برای ساخت آن نیاز است. بنابراین، قیمت آن نیز گران‌تر می‌شود.

در وهله دوم، برند و کیفیت بلبرینگ است که می‌تواند تعیین‌کننده قیمت باشد. از طرفی، برندهای خارجی معمولاً از انواع ایرانی گران‌تر هستند. از طرف دیگر، برندهای مطرح جهان مانند SKF به دلیل استانداردها و کیفیت مثال‌زدنی خود توانسته‌اند محصولات خود را با قیمتی بالاتر از سایر برندهای خارجی به بازارهای جهانی عرضه کنند. دوام و کارایی بیشتر محصول برندهای شناخته‌شده، بسیار بالاتر است و می‌تواند توجیه مناسبی برای قیمت بالا باشد.

سخن پایانی

یکی از مهم‌ترین مواردی که باید در هنگام خرید به آن توجه کرد، انتخاب یک فروشگاه معتبر است. حتماً شما نیز با چند نرخی بودن قطعات و ابزارهای موجود در بازار مواجه شده‌اید. در چنین مواقعی، حتی ممکن است به اصل یا تقلبی بودن محصولات با توجه به قیمت آن‌ها نیز شک کنید. این در حالی است که هنگام خرید از یک فروشگاه معتبر، اصالت محصول برای شما تضمین شده است.شرکت باتاب علاوه بر پیچ و مهره به تولید و توزیع بلبرینگ نیز می‌پردازد. مقایسه این محصولات باکیفیت در سایت باتاب ایرانیان جاوید، شفافیت بیشتری در حین خرید به وجود می‌آورد و تجربه خرید شما را بهبود می‌بخشد.