رزوه چیست و چگونه تعمیر می‌شود؟
رزوه چیست و چگونه تعمیر می‌شود؟
پیچ و مهره از جمله ابزارآلاتی هستند که دامنه کاربرد آن‌ها بسیار وسیع است و در زمینه‌های مختلف مورد استفاده قرار می‌گیرند. از این ابزار در لوازم‌خانگی کوچک، کارگاه‌های تولیدی و در صنایع بزرگ و سنگین استفاده می‌شود. حتما شیارهای ایجادشده روی این ابزارها را دیده‌اید؛ این شیارها رزوه می‌نامند. تولیدکنندگان پیچ و مهره با ایجاد این شیارها و مارپیچ‌ها باعث می‌شوند که این قطعات روی‌هم سوار شوند و در واقع اتصال ایجاد گردد. با استفاده از رزوه، حرکت پیچشی پیچ و مهره روی هم به حرکت خطی تبدیل می‌شود و دو قطعه به هم متصل می‌شوند. گاهی اوقات، رزوه بر اثر اصطکاک یا عوامل دیگر فرسوده می‌شود. در چنین شرایطی، دیگر امکان استفاده از آن پیچ و مهره وجود ندارد. در ادامه مقاله، می‌خوانیم رزوه چیست، همچنین توضیح می‌دهیم که چگونه می‌توان رزوه پیچ و مهره را تعمیر کرد. پس ادامه مقاله را از دست ندهید.
رزوه چیست؟
به شیارهایی که روی قطعات مختلفی همچون پیچ و مهره ایجاد می‌شوند تا آن قطعات روی هم سوار شوند، رزوه می‌گویند. تولیدکنندگان از روش‌های مختلفی برای ایجاد رزوه استفاده می‌کنند که از جمله آن‌ها می‌توان روش‌های شکل‌دهی، ماشین‌کاری و ریخته‌گری را نام برد. در بین این روش‌ها، شیوه شکل‌دهی رایج‌تر است و کارخانه‌های سازنده پیچ و مهره، معمولا از این روش برای ایجاد رزوه روی قطعات استفاده می‌کنند. تولیدکنندگان در فرایند ساخت رزوه ملزم به رعایت برخی استانداردهای تعریف‌شده هستند که از جمله آن‌ها می‌توان به استانداردهای BSP، BSPP و NPT اشاره کرد.
رزوه‌ها چه انواعی دارند؟
رزوه‌ها در انواع و اشکال مختلفی ایجاد می‌شوند. در انواع مختلف رزوه، زاویه بین دندانه‌ها، فاصله بین شیارها، طول دندانه‌ها، میزان مقاومت و نحوه تولید، متفاوت است. تمام این موارد باعث تفاوت کاربرد انواع مختلف رزوه می‌شوند؛ به طوری که از هر رزوه در قطعات مخصوص و به موجب آن در صنایع خاصی استفاده می‌شود. برخی از انواع رزوه عبارتند از:
رزوه مثلثی چیست
این نوع رزوه در قالب مدل‌های آمریکایی و متریک ایجاد می‌شود و در قطعات مختلفی مورد استفاده قرار می‌گیرد. زاویه به‌کاررفته در این مدل معمولا 55 یا 60 درجه است.
رزوه مربعی چیست
این مدل ویژگی خاصی دارد و آن، قابلیت تحمل بارهای جانبی است. همچنین این رزوه می‌تواند نیرو را به شکل مطلوبی منتقل کند. این موضوع باعث می‌شود که از این نوع رزوه در قطعات و ابزارهایی با کاربرد خاص استفاده شود. دندانه‌های مورد استفاده در این مدل از مقاومت بالایی برخوردار هستند.
رزوه ACME چیست
این مدل در صنایع مختلفی مورد استفاده قرار می‌گیرد. مقاومت این نوع رزوه، از مدل مربعی نیز بیشتر است و در ساخت آن از دستگاه فرزو استفاده می‌شود که دقت بالایی دارد.
رزوه حائل چیست
این مدل در برابر فشارهای وارده مقاومت بالایی از خود نشان می‌دهد و اصطکاک کمی نیز ایجاد می‌کند.
از جهات دیگری نیز می‌توان رزوه‌ها را دسته‌بندی کرد. برای مثال از جهت اندازه و شکل، آن‌ها را به رزوه بلند، کوتاه، عمیق و مدل‌های دیگر تقسیم می‌کنند. همچنین رزوه‌ها به انواع نری و مادگی نیز دسته‌بندی می‌شوند. این دسته‌بندی بر اساس جهت قرارگیری رزوه انجام می‌شود. به طور مثال، پیچ، یک مدل خارجی یا نری است؛ در حالی که در مهره‌ها از رزوه‌های داخلی استفاده شده است. همچنین می‌توان این مارپیچ‌ها را به انواع چپ‌گرد و راست‌گرد نیز تقسیم‌بندی کرد.
چگونه یک رزوه را تعمیر کنیم؟
عوامل مختلفی باعث از بین رفتن رزوه پیچ می‌شوند. از جمله این عوامل می‌توان به تاثیر شرایط آب و هوایی، باز و بسته کردن مداوم پیچ و استفاده نادرست از قطعه اشاره کرد. در بسیاری موارد می‌توان با تعویض پیچ و مهره، مجددا از دستگاه مورد نظر استفاده نمود. برای مثال در لوازم‌خانگی یا در کارگاه‌های کوچک امکان تعویض قطعه وجود دارد؛ اما گاهی اوقات در صنایع بزرگ و حتی در برخی موارد در صنایع کوچک‌تر، ممکن است پیچ و مهره خراب‌شده، کمیاب یا گران‌قیمت باشد. در چنین شرایطی، تعویض قطعه، امکان‌پذیر نیست و رزوه باید تعمیر شود.
اگرچه روش‌های زیادی مانند گشاد کردن محل رزوه، قلاویزکاری و جوشکاری به منظور تعمیر رزوه‌های فرسوده و خراب وجود دارند؛ اما به دلایلی استفاده از این روش‌ها در برخی موارد ممکن نیست. از جمله این دلایل می‌توان به ضخامت کم قطعه و عدم امکان باز و بسته کردن آن اشاره کرد. از طرفی استفاده از این روش‌ها معمولا با اتلاف وقت و هزینه‌های اضافی همراه است؛ پس راه چاره چیست؟
امروزه برای تعمیر رزوه از دستگاه خاصی به نام هلی کوئیل یا بوش فنری فولادی استفاده می‌شود. این دستگاه در آزمایشگاه‌های شیمیایی، کارگاه‌های فلزکاری و همچنین در کارگاه‌های صنعتی به منظور رزوه کردن فلزات مورد استفاده قرار می‌گیرد؛ اما مهم‌ترین کاربرد آن، رزوه کردن پیچ و مهره‌های هرزشده است. مغزی این دستگاه از فولاد ضدزنگ ساخته شده و ساختار آن به شکل فنری پیچیده‌شده است.
هلی کوئیل در فرایند تعمیر، تنها با استفاده از فشار بر قطعه و بدون به‌کارگیری حرارت، رزوه را بازسازی می‌کند. این موضوع از اهمیت بالایی برخوردار است؛ زیرا چنین فرایندی، مقاومت کششی بالایی در رزوه ایجاد می‌کند و رزوه تعمیرشده همانند روز اول از مقاومت و استحکام بالایی برخوردار خواهد بود.
برای استفاده از هلی کوئیل، ابتدا باید پیچ و مهره مورد نظر را بررسی کنید و اطلاعاتی چون ضخامت، نوع رزوه، قطر و اندازه قطعه را به دست آورید. با توجه به اعداد و ارقام به دست آمده، سایز دستگاه و دیگر شرایط، قطعه مورد نیاز را انتخاب نمایید. گاهی اوقات انتخاب قطعه، نیاز به محاسبات دقیق دارد. اکنون فنر مناسب را در دستگاه قرار دهید و با فشار، آن را به دور قطعه مورد نظر بپیچید. بعد از این کار، قسمت انتهایی فنر بریده شده و فرایند تعمیر پایان می‌یابد. اطمینان پیدا کنید که قسمت انتهایی به طور کامل بریده شده باشد.
سخن پایانی
استفاده از هلی کوئیل بهترین روش برای تعمیر رزوه پیچ است. پیچ و مهره‌ای که با استفاده از این دستگاه تعمیر شده باشند تا مدت‌ها کیفیت اولیه خود را حفظ می‌کنند؛ با این حال بهتر است از ابتدا پیچ و مهره‌ای را خریداری نمایید که کیفیت خود را در کوتاه‌مدت از دست ندهد و به سرعت خراب نشود. شرکت باتاب جاوید ایرانیان از شرکت‌های برجسته فعال در زمینه واردات و تامین پیچ و مهره در کشور است. محصولات این شرکت از کیفیت بالایی برخوردار هستند و با قیمت مناسبی به دست مشتریان می‌رسند. در پایان، امیدواریم اطلاعات این مقاله در مورد رزوه و نحوه تعمیر آن برای شما مفید واقع شده باشند.
دیدگاهتان را بنویسید